W załączeniu wniosek jaki złożyliśmy w sprawie ochrony rzeki Smortawy ( dopływ Odry ) w powiecie oławskim.
Starosta Powiatowy w Oławie
Wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego.
Wnosimy o wszczęcie postępowania administracyjnego w celu wydania decyzji :
1. Zobowiązującej właścicieli lub zarządców stopni piętrzących wodę na rzece Smortawie do
doprowadzenia stopni do zgodności z obowiązującym prawem poprzez wybudowanie na nich przepławek dla ryb
2. Zmieniającej dopuszczalny poziom piętrzenia wody na stopniu wodnym na rzece Smortawie w okolicy miejscowości Hanna przez zarządcę tj. Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu
Uzasadnienie:
Rzeka Smortawa przepływając przez tereny powiatu oławskiego drąży swe koryto przez tereny podlegające ochronie przyrodniczej między innymi systemem Natura 2000.
Są nimi cenne przyrodniczo tereny tzw. Grądów Odrzańskich ( teren ochrony OSO PLB 020002),
Grądy Doliny Odry ( OZW PLH 020017 ) czy Dąbrowy Janikowskie (OZW PLH 020089).
Niestety te zabiegi ochronne nie dotknęły pięknej płynącej tam rzeki Smortawy.
Wybudowano betonowy stopień piętrzący we wsi Bystrzyca, na odcinku km 9+676 na ujściu z istniejącego tam rozlewiska rzeki .
Dokonano nie tylko zabudowy rzeki stopniami piętrzącymi, ale nawet wyprostowania koryta. Zlikwidowano piękny meander rzeki i wyprostowano jej bieg na odcinku km 8+030 , gdzie prywatny właściciel przyległej posesji wybudował na rzece stopień piętrzący oraz dwa tzw. mnichy (ujęcie i odprowadzenie wody), a spiętrzoną wodę rzeki wykorzystuje do zapewnienia przepływu przez zbiornik na jego prywatnej posesji.
Następnie wykonano także stopień piętrzący na odcinku km 5+050 ( na wysokości miejscowości Hanna). Na stopniu tym zezwolono Dolnośląskiemu Zarządowi Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu na piętrzenie wód rzeki aż o 180 cm.
Wszystkie te działania doprowadziły do bardzo niekorzystnych zjawisk.
Rzeka niemal zamiera!
Środowisko wędkarzy oławskich, a nadmieniamy, że jest nas około 1500 osób, jest zbulwersowane tym, co uczyniono tej rzece.
Z korespondencji z Dolnośląskim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu dowiedzieliśmy się, że piętrzenie wód rzeki Smortawy na poziom +180 cm uzasadniono tym, że wodami tymi zasilany jest ciek Młynówka Jelecka!!!
Polityka zmiany kierunku biegu rzek godna eksperymentów hydrotechnicznych Związku Radzieckiego, które doprowadziły do zaniku Morza Aralskiego.
Piętrzenie wód o 180 cm dla rzeki, która ma średni poziom głębokości około 50 cm, to śmierć rzeki.
Oprócz tego stopień wodny km 5 + 050 ( ani wszystkie pozostałe) nie posiada sprawnej przepławki umożliwiającej migrację ryb i innych organizmów żywych, czym przerywa naturalny tzw. korytarz migracyjny jakim jest rzeka. Na sarkazm i kpinę z ochrony wód zakrawa fakt, że piętrzenie wód jest tak ogromne, że poziom wody poniżej tego progu jest około 50- 80 cm poniżej betonowej dziury w budowli, mającej jakoby spełniać funkcję przepławki.
Ryby nie wskoczą do otworu będącego 80 cm ponad lustrem wody, a nawet jakby tam dotarły to napór wody jest tak duży, że nie pokona go żadna ryba. Załączmy zdjęcie tej niby-przepławki.
Wskazując odpowiednie przepisy prawa pragniemy nadmienić, że zgodnie z Art. 127 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo Ochrony Środowiska ( tj., Dz.U. 2017,poz.519) definiuje ochronę zwierząt jako m.in.:
Art. 127.
Ust.1
Ochrona zwierząt oraz roślin polega na:
2) tworzeniu warunków prawidłowego rozwoju i optymalnego spełniania przez zwierzęta i roślinność funkcji
biologicznej w środowisku;
3) zapobieganiu lub ograniczaniu negatywnych oddziaływań na środowisko, które mogłyby niekorzystnie wpływać na zasoby oraz stan zwierząt oraz roślin;
Ust. 2.
Ochrona, o której mowa w ust. 1, jest realizowana w szczególności poprzez:
4) odtwarzanie populacji zwierząt i stanowisk roślin oraz zapewnianie reprodukcji dziko występujących zwierząt oraz roślin.
Wskazane przez nas przeszkody wodne uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie ekosystemu rzeki, naruszają zatem w/w zasady prawne ochrony przyrody.
Z kolei ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. O ochronie przyrody ( t.j. Dz.U. 2016, poz.2134, z póżn.zm) w art.2 ust.1 pkt.3 określa, że:
Art. 2. 1. Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody:
3) zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia.
Oczywiście wskazujemy tu na ryby i inne organizmy wodne, dla których stopnie piętrzące są przeszkodami nie do przebycia. Ustawa określa także zasady gospodarowania środowiskiem i nakazuje takie działania, aby umożliwiać funkcjonowanie ekosystemów:
Art. 117. 1. Gospodarowanie zasobami dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz zasobami genetycznymi roślin, zwierząt i grzybów użytkowanymi przez człowieka powinno zapewniać ich trwałość, optymalną liczebność i ochronę różnorodności genetycznej, w szczególności przez:
1) ochronę, utrzymanie lub racjonalne zagospodarowanie naturalnych i półnaturalnych ekosystemów, w tym lasów, torfowisk, bagien, muraw, solnisk, klifów nadmorskich i wydm, linii brzegów wód, dolin rzecznych, źródeł i źródlisk, a także rzek, jezior i obszarów morskich oraz siedlisk i ostoi roślin, zwierząt lub grzybów;
2) stworzenie warunków do rozmnażania i rozprzestrzeniania zagrożonych wyginięciem roślin, zwierząt i grzybów oraz ochronę i odtwarzanie ich siedlisk i ostoi, a także ochronę tras migracyjnych zwierząt.
Także przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku Prawo wodne ( Dz.U. 2017, poz. 1566) nakazuje zapewnienie korytarzy migracyjnych dla zwierząt:
Art. 51. 1. Celem ochrony wód jest osiągnięcie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych,jednolitych części wód podziemnych oraz obszarów chronionych, a także poprawa jakości wód oraz biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na terenach podmokłych.
2. Realizując cel, o którym mowa w ust. 1, należy zapewnić, żeby wody w zależności od potrzeb nadawały się do:
4) bytowania ryb i innych organizmów wodnych w warunkach naturalnych, umożliwiających ich migrację.
Oraz:
Art. 187. 1. Przy projektowaniu, wykonywaniu oraz utrzymywaniu urządzeń wodnych należy kierować się zasadą zrównoważonego rozwoju, koniecznością osiągnięcia dobrego stanu wód i charakterystycznych dla nich biocenoz, koniecznością osiągnięcia celów środowiskowych, o których mowa w art. 56, art. 57, art. 59 oraz w art. 61, oraz potrzebą zachowania istniejącej rzeźby terenu oraz biologicznych stosunków w środowisku wodnym i ekosystemach lądowych zależnych od wód.
2. Budowle piętrzące powinny umożliwiać migrację ryb.
Bazując na w/w przepisach prawa wnosimy do Pana Starosty, jako do organu administracyjnego wydającego pozwolenia budowlane – wodno-prawne zezwalające na budowę i funkcjonowanie w/w stopni wodnych o wszczęcie postępowania określonego w niniejszym wniosku.
W celu udokumentowania wpływu opisanych działań na stan rzeki Smortawy załączamy dokumentację fotograficzną.