W 2021 roku udało się usunąć przynajmniej 239 barier w 17 krajach w Europie. A to o 137% lepszy wynik niż w 2020 r.! Takie optymistyczne informacje przynosi coroczny raport organizacji Dam Removal Europe1.
Podium należy do Hiszpanii, która usunęła więcej barier (108) niż udało się to zrobić rok wcześniej w całej Europie (101). Co istotne – w trzech krajach Portugalii, Czarnogórze i Słowacji to pierwsze bariery rzeczne, które udało się usunąć. Szczególnie cieszy usunięty jaz na słowackiej rzece Huczwa, który był dotąd barierą nie do pokonania dla ryb wędrownych. Blokował też naturalny transport i gromadzenie się osadów w rzece. Teraz możliwe jest nie tylko zwiększenie populacji ryb w Huczwie, ale i poprawa jakości wody w rzece. Działania są efektem kampanii crowfundingowej WWF Słowacja we współpracy ze Słowackim Przedsiębiorstwem Gospodarki Wodnej i Państwowym Rezerwatem Przyrody Republiki Słowackiej. Gratulujemy!
Jak wygląda sytuacja na polskich wodach? W ubiegłym roku usunięto 3 bariery rzeczne:
- zaporę na potoku Wilkówka (więcej o tej sprawie przeczytacie TUTAJ: https://www.wwf.pl/aktualnosci/jak-rozplywaja-sie-pieniadze).
- zasypano jaz na rzece Sopot (woj. lubelskie)
- rozebrano próg wodny na rzece Obarzynka (woj. podkarpackie).
Szacuje się, że w Polsce istnieje prawie 80 tys. barier rzecznych, jednak większość z nich nie znajduje się w żadnej ewidencji. Działania Strażników Rzek pokazują, że sztucznych przeszkód na polskich rzekach jest znacznie więcej. Przykładem są ostatnie wyniki wolontariatu Strażników na rzekach Północnej Polski
Według raportu Dam Removal Europe aż 76% z 239 usuniętych w 2021 r. barier w Europie stanowiły zapory i jazy, a 24% barier miało więcej niż 2 metry wysokości.
Więcej o tym, jakie rodzaje barier występują na rzekach, przeczytasz TUTAJ.
Według danych, z 1,2 mln barier na europejskich rzekach przynajmniej 150000 jest przestarzałych i całkowicie bezużytecznych, do tego dewastują całe ekosystemy. Przez ponad sto ostatnich lat w Europie tamy, zapory i jazy na rzekach doprowadziły do spadku populacji migrujących ryb o 93%.
Zgodnie z europejską strategią bioróżnorodności2, do 2030 roku kraje członkowskie powinny udrożnić 25000 km rzek.
Przypisy:
1* Dam Removal Europe (DRE) jest koalicją siedmiu organizacji: WWF, The Rivers Trust, The Nature Conservancy, The European Rivers Network, Rewilding Europe, Wetlands International oraz The World Fish Migration Foundation.
2* European Commission, Biodiversity strategy 2030
Pełny raport DRE do pobrania TUTAJ