27 kwietnia 2020 - Straznicy Rzek WWF

Pobierz opracowanie „Żylica – rozwiązania przyjazne naturze”

Gmina Buczkowice opracowała projekt „Zagospodarowanie terenów przyległych do potoku Żylica wraz z budową ścieżki dydaktycznej w Gminie Buczkowice”. Projekt zaplanowano w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, oś priorytetowa V. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystywanie zasobów; działanie 5.4. Ochrona różnorodności biologicznej; poddziałanie 5.4.3. Ochrona różnorodności biologicznej – tryb pozakonkursowy.

Za cel projektu, zgodnie z informacjami Gminy Buczkowice uznano: „ochronę różnorodności biologicznej na terenie Gminy Buczkowice w dolinie potoku Żylica, który stanowi ważny korytarz ekologiczny w regionie. Projekt obejmuje ochronę najcenniejszych gatunków i siedlisk przyrodniczych w celu przywrócenia ich do właściwego stanu przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych Subregionu Południowego”. Jednym z elementów projektu było uporządkowanie koryta oraz skarp potoku Żylica na odcinku od granicy z miastem Szczyrk do granicy z miejscowością Łodygowice w m. Rybarzowice i w m. Buczkowice.

Zadanie miało obejmować na odcinku od km 6+711,5 do km 11+090:

  • uporządkowanie koryta oraz skarp potoku Żylica poprzez usunięcie gruzu, śmieci oraz innych przeszkód,
  • oczyszczenie koryta potoku Żylica z powalonych drzew oraz zakrzaczeń (mechaniczne karczowanie, zagajniki średniej gęstości), oczyszczenie powierzchni skarp potoku z pokrytej roślinności,
  • usunięcie roślin inwazyjnych,
  • likwidację zbędnych ław żwirowych zalegających w korycie potoku oraz wybojów utrudniających migrację organizmów wodnych (zasypanie wybojów materiałem rzecznym),
  • odżwirowanie niecek wypadowych stopni (sztuk 39),
  • konserwację umocnień z elementów Kosteckiego w rejonie kilku stopni.

W ramach projektu zaplanowano zatem typowe roboty utrzymaniowe z elementami prac regulacyjnych, argumentując to m.in. ochroną przeciwpowodziową i ochroną bioróżnorodności.

Po kilku spotkaniach i wizjach terenowych (z przedstawicielami Urzędu Marszałkowskiego, Gminy Buczkowice, Wód Polskich a także z dużym zaangażowaniem lokalnych aktywistów) udało się osiągnąć sukces – Gmina Buczkowice ograniczyła prace w korycie tylko do usuwania śmieci i roślin inwazyjnych ze skarp koryta pod określonymi warunkami, które wcześniej wskazaliśmy, a dotyczącymi m.in. zachowania siedlisk nadrzecznych (prace ręczne, punktowe, pod nadzorem przyrodniczym, zakaz usuwania rumoszu drzewnego, obcinania gałęzi itp.).

Poza zabieganiem o to, by Gmina zrezygnowała z prac utrzymaniowych na rzece, chcieliśmy zaproponować coś więcej. Dzięki Panu Józefowi Jeleńskiemu powstało opracowanie „Propozycja przyjaznych naturze rozwiązań w zakresie prac planowanych w korycie potoku Żylica w Buczkowicach”, w którym Pan Józef zaproponował alternatywne rozwiązania dotyczące progów w korycie na wybranym przykładzie (bystrza zamiast remontu progów). Z końcem roku spotkaliśmy się z przedstawicielami Zarządu Zlewni w Żywcu i przedstawiliśmy propozycję działań w dolinie Żylicy. Teraz, po ostatecznej decyzji Gminy Buczkowice, możemy wrócić do tematu alternatywnych działań na rzece, tym bardziej, że na miejscu mamy wsparcie lokalnych aktywistów, co jest bardzo ważne.

Dziękujemy Dorocie Serwecińskiej z WWF Polska i Józefowi Jeleńskiemu ze Stowarzyszenie Ab Ovo oraz wszystkim osobom zaangażowanym w obronę Żylicy!