Strażnicy Rzek WWF dalej w akcji! Dzięki zaangażowaniu kolejnych wolontariuszy przebadaliśmy 340 km rzek znajdujących się w północnej Polsce. Na badanych odcinkach rzek znaleźliśmy łącznie 225 sztucznych barier, tj. średnio 0,66 bariery na 1 km rzeki. Tylko niespełna 10%z nich znajdowało się w oficjalnych bazach danych.
Zagęszczenie barier było silnie zróżnicowane pomiędzy różnymi rzekami. Największe zagęszczenie stwierdzono na Bolszewce, dopływie Redy: 66 barier na 11 km rzeki (5,8 bariery/km), a najmniejsze w ujściowych odcinkach Okrzejki i Potoku Ogrodniki, gdzie nie stwierdzono obecności ani jednej bariery. Na dwóch rzekach zagęszczenie wyniosło mniej niż 1 bariera na badanym kilometrze – na Łebie (0,05 bariery/km) oraz Bielskiej Strudze (0,07 bariery/km).
Najczęściej spotykanym rodzajem barier w rzekach były przepusty drogowe, rampy oraz jazy/progi. Większość (79%) barier stanowią niskie budowle, piętrzące wodę na mniej niż 1 metr wysokości, z czego 140 (63% wszystkich) stanowią bariery niższe niż 0,5 m. Bariery o wysokości piętrzenia 1-2 m stanowią 9%, kolejne 3% to bariery wyższe niż 2 m. Nie stwierdzono natomiast bariery wyższej niż 5 m.
Jednym z głównych celów wolontariatu Strażników Rzek WWF jest doprowadzenie do rozbiórki sztucznych barier i przywrócenie ciągłości podłużnej rzek w sposób jak najbardziej efektywny. Spośród skartowanych barier, 10 wyznaczono jako priorytetowe do rozbiórki: 3 bariery pojedyncze oraz serię 7 niskich progów znajdujących się na jednej rzece.
Spośród zbadanych przez wolontariuszy barier, za najlepsze obiekty do rozbiórki lub do udrożnienia wskazano:
- Jaz na Łebie w miejscowości Chocielewko
- Jaz na Czerskiej Strudze w miejscowości Nowy Młyn
- Jaz na Bielskiej Strudze
- Seria niskich progów na Stradance w Tolkmicku
Brak ciągłości ekologicznej jest jednym z głównych zagrożeń na rzekach. Szacuje się, że w Polsce istnieje prawie 80 tys. barier, jednak większość z nich nie znajduje się w żadnej ewidencji. Nie ma zatem możliwości, aby właściwie sterować procesem udrożnienia rzek. Zgodnie z europejską strategią bioróżnorodności, do 2030 roku kraje członkowskie powinny udrożnić 25 tys km. rzek. Ile z nich uda się udrożnić w Polsce?